Program Czyste Powietrze. Rybnik wśród najbardziej aktywnych

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wraz z Polskim Alarmem Smogowym (PAS) opublikowały ranking pokazujący aktywność gmin w programie „Czyste Powietrze”. Dzięki rankingowi każdy mieszkaniec Polski może zobaczyć ile wniosków na wymianę kopciuchów i docieplenie domów złożono w jego gminie. W tym celu Polski Alarm Smogowy przygotował specjalną wyszukiwarkę, która dostępna jest na stronie czystepowietrze.gov.pl oraz polskialarmsmogowy.pl/ranking.

- Rybnik zajmuje 15 miejsce w Polsce w liczbie wymienionych kotłów na 1000 domów. W pierwszym kwartale tego roku ubyło ich 551, co daje nam 1 miejsce pod względem łącznej liczby wymienionych kotłów. W dużej mierze jest to zasługa działającego w naszym mieście punktu konsultacyjnego programu „Czyste Powietrze Rybnik”, w którym rybniczanie, mierzący się z zamiarem wymiany źródła ciepła uzyskują profesjonalną i kompleksową pomoc w składaniu wniosku o dofinansowanie – mówi Piotr Kuczera, prezydent Rybnika.

Program „Czyste Powietrze”, którego wartość szacuje się na ponad sto miliardów złotych, ma na celu wymianę nieefektywnych urządzeń grzewczych oraz przeprowadzenie termomodernizacji w trzech milionach budynków jednorodzinnych. Program wspiera wdrażanie uchwał antysmogowych, które zakazują użytkowania pozaklasowych urządzeń grzewczych. W najbliższych latach będzie konieczna wymiana 2,7 miliona domowych urządzeń grzewczych dla wypełnienia wymagań uchwał antysmogowych.

Opublikowany właśnie ranking oparty jest o liczbę wniosków złożonych w gminie i liczbę budynków jednorodzinnych. Ranking obejmuje aktywność gmin w pierwszym kwartale bieżącego roku (do dnia 31 marca). Ranking powstał przy współpracy NFOŚiGW, PAS i Banku Światowego. Jego celem jest motywowanie gmin do większej aktywności w zakresie zachęcania mieszkańców do wymiany kopciuchów, tym bardziej, że aktywność od 1 kwietnia bieżącego roku do 31 marca 2022 r. będzie premiowana przez NFOŚiGW.

- Na bonusy dla najbardziej aktywnych gmin NFOŚiGW przeznaczy 16 milionów złotych – mówi Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW. Warunkiem jest jednak podpisanie przez gminę umowy o współpracy przy „Czystym Powietrzu” z właściwym terytorialnie wojewódzkim funduszem ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Umowa taka daje gminie możliwość uzyskania do 30 tysięcy złotych na uruchomienie i prowadzenie punktu obsługi beneficjenta oraz uprawnia do skorzystania z nowych (wyższych) stawek od każdego złożonego wniosku o dofinansowanie (150 i 50 zł w zależności od rodzaju wniosku).

Opublikowany ranking jest więc rankingiem „przedstartowym”, pokazującym jak gminy radziły sobie przed okresem, za który będą przyznawane bonusy (łącznie 16 milionów złotych będzie przyznanych za aktywność w okresie 1 kwietnia 2021 do 31 marca 2022 r.).

- Równie ważny jak bonusy jest prestiż. Myślę, że gminy będą dążyły do tego, żeby być w czołówce peletonu, a nie w jego ogonie” – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. Wśród 20 najaktywniejszych gmin, aż 16 to gminy z województwa śląskiego. Jednak nawet w tym województwie widać duże zróżnicowanie, jeśli chodzi o aktywność w programie „Czyste Powietrze”.

- Przywykliśmy do obecności miast z naszego regionu w niechlubnych i wstydliwych rankingach zanieczyszczeń powietrza, ale coś się zaczęło zmieniać. Mamy pozytywny ranking tempa wymiany kotłów kopciuchów i tam też dominują miasta z woj. śląskiego. Pierwszy w zestawieniu jest Bieruń. Rybnik jest 15 w liczbie wymienionych kotłów na 1000 domów i bezkonkurencyjny w Polsce pod względem łącznej liczby wymienionych kotłów. W pierwszym kwartale w mieście ubyło ich 551. Czołowe miejsca rankingu zajmują miasta z Subregionu Zachodniego: Radlin, Lubomia, Gaszowice, Godów, Pszów, Świerklany, Jejkowice. Ta część województwa od lat jest postrzegana jako jeden z najbardziej zanieczyszczonych obszarów Unii Europejskiej, więc tym bardziej powinniśmy się cieszyć, że to właśnie tutaj zmiany zachodzą najszybciej – przekonuje Emil Nagalewski z Rybnickiego Alarmu Smogowego.

Kolejny ranking, obejmujący drugi kwartał tego roku, brany będzie już pod uwagę przy udzielaniu bonusów dla najaktywniejszych gmin. Zostanie on opublikowany z początkiem września. Docelowo ranking powinien opierać się o wynik zinwentaryzowanych kotłów do wymiany. Wkrótce będzie to możliwe, gdyż 1 lipca uruchamiana jest Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków, która będzie gromadzić informacje o wszystkich źródłach ciepła w budynkach.

Wyszukiwarkę można znaleźć pod adresem: czystepowietrze.gov.pl (zakładka „Pomoc”) oraz na stronie polskialarmsmogowy.pl/ranking.