Czego nie wiemy o pszczołach?

Henryk Łuczak interesuje się pszczołami od dzieciństwa. Jako pszczelarz pracuje już 17 lat. Nie jest to zawód prosty, wymaga on wiele zaangażowania i cierpliwości, zwłaszcza kiedy wokoło latają małe owady. Dzieci zasypały bartnika gradem pytań dotyczących życia pszczół oraz ich pożyteczności.

Kim jest pszczelarz?

- To opiekun pszczół, który zbiera miód. W dawnych czasach owady te żyły dziko w lasach. To bartnik (dawna nazwa pszczelarza – przyp. aut.) jako pierwszy udomowił pszczoły – odpowiedział Henryk Łuczak. Według niego duże zagrożenie dla tych pożytecznych zwierząt stanowią ludzie. – Często pryskamy kwiatki jakimiś chemikaliami, co zabija pszczoły. Musimy często bronić je przed samymi ludźmi – wyjaśnił.

Czy pszczoły gryzą?

Rozwiewamy wątpliwości, pszczoły nie gryzą a żądlą. – Pszczoła nigdy nie atakuje człowieka bez powodu. Jeżeli zaczynamy machać rękami, odbiera to jako atak. Wbija wtedy swoje żądło w skórę, po czym umiera. Może usiąść nawet na nosie, ale nie zrobi nam krzywdy – tłumaczył dzieciom bartnik. Sposób na wyjęcie żądła jest bardzo prosty: zdrapujemy je delikatnie ze skóry. Pod żadnym pozorem nie powinniśmy ciągnąć tego w górę. W ten sposób pompujemy tylko jad pod skórę.

Ile pszczół mieści się w ulu?

Padła ogromna liczba: około 50 tyś. Spośród całej tej sumy nad ulem panuje królowa, która znosi dziennie 2000 jajeczek. Z nich to wykluwają się pszczoły, które dzielimy na trzy rodzaje: robotnice, trutnie i matka (królowa). Każda z tych trzech grup posiada określoną długość życia. – Robotnice tuż po wykluciu rozpoczynają pracę. Starcza im sił na sześć tygodni. Trutnie żyją tylko latem, ale królowa za to nawet kilka lat – wyjaśnił Henryk Łuczak.

Dlaczego pszczoły nie znoszą os?

Osy zakradają się do ula i podbierają cenny miód. Jeszcze gorsze są szerszenie, które atakują pszczoły w locie często przy tym je zabijając. Pszczelarz również staje się złodziejem miodu lecz daje owadom coś w zamian. – Zamiast nektaru potrzebnego np. do przeżycia zimy, jedzą cukier. Są nawet fabryki, które produkują specjalne jedzenie dla tych pożytecznych owadów – powiedział pszczelarz.

Na czym polega ich pożyteczność?

Pasiaste owady zachowują równowagę w przyrodzie – zapylają kwiaty, które wydają owoce. Bez tego elementu niemożliwym staje się rozwój roślin, które z kolei dbają o równowagę ekosystemu. – Pszczoły dają nam wspaniałe produkty, jak wosk, kit pszczeli, mleczko, które kobiety wykorzystują do makijażu. Szerokie zastosowanie znajdujemy również w przemyśle farmaceutycznym. Miód, który wytwarzają jest bogaty w witaminy i nie zawiera chemikaliów – wymieniał po kolei Henryk Łuczak.

Dlaczego liczba pszczół na świcie się zmniejsza?

To pytanie padło już z naszej strony. Od czasu do czasu media informują o stale zmniejszającej się populacji pożytecznych owadów. Byliśmy ciekawi przyczyny tego niepokojącego zjawiska. – Problem leży głównie w rolnictwie, gdzie zaczyna się stosować GMO (żywność genetycznie zmodyfikowaną – przyp. aut.). Rośliny już nie potrzebują pszczół do swojego rozwoju, problem w tym, że pszczoły o tym nie wiedzą i tracą nadaremno siłę często przy tym ginąc. Zmorą pszczelarzy są puste ule: owady wylatują w poszukiwaniu nektaru i nie wracają już z powrotem. Nie wiemy dlaczego tak się dzieje – wyjaśnił Henryk Łuczak. Prawdziwym utrapieniem bartników jest jednak warroza – choroba wywołana przez pasożyty, które przyczepiają się do pszczół i żywią się ich hemolimfą. Zaatakowane rodziny pszczele bez pomocy człowieka giną po około 2-3 latach. – Problem w tym, że dałoby się to leczyć, ale ministerstwo rolnictwa nie myśli nawet o finansowaniu badań – zdradził pszczelarz.

Dzieci były zadowolone z dzisiejszego spotkania. Zobaczyły m.in. z bliska żywe pszczoły, plaster miodu, kombinezon bartnika i podkurzacz do uspokajania owadów. Spróbowały ponadto słodkiego miodu prosto z pasieki Henryka Łuczaka.

BaFu