Rybnik czeka na europejskie środki

To właśnie środkom europejskim Rybnik w dużej mierze zawdzięcza swoje współczesne oblicze. Dzięki unijnym dotacjom miasto posiada nowoczesną infrastrukturę. Bez nich nie byłoby Drogi Regionalnej, kanalizacji, termomodernizacji szkół i przedszkoli, rewitalizacji zabytkowych przestrzeni oraz wielu, wielu innych inwestycji pozwalających miastu na realne zmiany i poprawę jakości życia.

- Oddany do użytku w 2020 roku i wybudowany z unijnym dofinansowaniem rybnicki odcinek drogi regionalnej Racibórz – Pszczyna otworzył przed miastem nowe perspektywy. Dofinansowanie w kwocie sięgającej 290 milionów zł było najwyższym wsparciem dla przedsięwzięcia realizowanego przez Rybnik w trakcie kilkunastu lat ubiegania się o fundusze UE. Ten sukces to w dużej mierze kwestia dobrze napisanych wniosków o unijne dofinansowanie. Sprawny, profesjonalny zespół moich współpracowników robi to doskonale, a efekty mówią same za siebie – mówi prezydent Rybnika Piotr Kuczera.

Wnioski aplikacyjne dotyczące funduszy unijnych, łącznie z niezbędnymi analizami, są od kilkunastu lat przygotowywane wyłącznie przez pracowników komórek organizacyjnych miasta Rybnika. Za pozyskiwanie dotacji unijnych na wszystkie „twarde” miejskie projekty infrastrukturalne odpowiada 2-osobowy zespół w Wydziale Rozwoju rybnickiego magistratu. Po pozyskaniu dofinansowania projekty te są realizowane i rozliczane przez komórki odpowiedzialne za inwestycje w urzędzie miasta oraz poszczególnych jednostkach organizacyjnych miasta (np. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, Zarząd Zieleni Miejskiej). Pozyskiwaniem środków i realizacją projektów „miękkich” zajmują się wyspecjalizowane zespoły w Wydziale Edukacji i Kultury, Ośrodku Pomocy Społecznej, Powiatowym Urzędzie Pracy, a także pracownicy szkół.

W latach 2014-2020 realizacja projektów infrastrukturalnych dofinansowanych ze środków unijnych w Rybniku koncentrowała się głównie na 3 filarach:

Realizacja projektu związanego z I etapem budowy obwodnicy Rybnika stanowiącej jednocześnie element głównego kręgosłupa komunikacyjnego całej Aglomeracji Rybnickiej. Chodzi oczywiście o rybnicki odcinek Drogi Regionalnej Racibórz – Pszczyna – wartość projektu to 433 700 000 zł, a dofinansowanie unijne w wysokości 289 989 933,34 zł to najwyższa dotacja przyznana jakiemukolwiek samorządowi w historii śląskiego RPO.

Realizacja projektów związanych z poprawą jakości powietrza. W tym zakresie Rybnik pozyskał dofinansowanie na 18 projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego i Programu Infrastruktura i Środowisko o wartości ponad 163 mln zł. Dofinansowanie unijne wyniosło prawie 118 mln zł. Realizacja projektów pozwoliła na kompleksową termomodernizację 31 budynków użyteczności publicznej oraz 100 komunalnych budynków wielorodzinnych. Wymieniono też węglowe źródła ciepła w 1 800 mieszkaniach komunalnych, zainstalowano pompy ciepła do c.o. i c.w.u. w 7 budynkach użyteczności publicznej.

Realizacja projektów związanych z procesem rewitalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem Zabytkowej Kopalni Ignacy. Na jej terenie zrealizowano 3 projekty mające na celu wsparcie procesu rewitalizacji lokalnej społeczności pogórniczej dzielnicy Niewiadom. Łączna wartość projektów na terenie byłej kopalni to ponad 23 mln zł przy dofinansowaniu unijnym 14,6 mln zł. Warto zaznaczyć, że w październiku 2022 r. obiekt uzyskał główną nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich dla Najlepiej Zagospodarowanej Przestrzeni Publicznej w kategorii „Rewitalizowana przestrzeń publiczna zabytku”.

Sprawne wykorzystywanie funduszy Unii Europejskiej zostało docenione na ogólnopolskim forum – Rybnik zajął VIII miejsce w rankingu Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” podsumowującym wydatki ze środków unijnych na inwestycje w latach 2014-2021. Autorami rankingu są Paweł Swianiewicz, profesor ekonomii, kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

W metodologii rankingu posługujemy się danymi ze sprawozdań budżetowych o faktycznie poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego wydatkach, a nie zestawieniami umów zawartych na realizację kolejnych projektów. Zestawienie obejmuje wartość dotacji w latach 2014-2021. Wynik podawany jest w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W przypadku miast na prawach powiatu do wyniku obliczonego na podstawie budżetu dodane zostały informacje o dotacjach pozyskanych bezpośrednio przez spółki komunalne – informują organizatorzy rankingu.

Biorąc pod uwagę metodologię rankingu, okazuje się, że w Rybniku w latach 2014-2021wydano ze środków unijnych 3594,74 zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Daje nam to 8 miejsce w kraju i 3 w województwie śląskim w kategorii miast na prawach powiatu. Szczegółowe wyniki rankingu, poparte analizami i komentarzami ekspertów, opublikowane zostały na łamach Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”.