Mobilne płuca znowu czarne. PAS pokazał czym oddychamy w sezonie grzewczym

Jest źle, ale widać poprawę

- Obserwowanie jak zmienia się kolor płuc to bardzo pouczające doświadczenie – mówi Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego - Pomimo lekkiej i wietrznej zimy mobilne płuca pokazały, że powietrze w wielu miejscowościach jest fatalnej jakości. Wystarczy spojrzeć na kolor jaki przybierają płuca po dwóch tygodniach “oddychania” w zasmogowanych miejscowościach. Grafitowy kolor w Czerwionce-Leszczyny, czarny w Chełmcu czy Zabrzu pokazuje, że w bezwietrzne dni smog ma się bardzo dobrze. Ale nie tylko gminy ze Śląska czy Małopolski zmagają się ze smogiem. Spośród 63 lokalizacji najciemniejszy kolor przybrały płuca ustawione w Bydgoszczy, w dzielnicy Miedzyń.

- Dostrzegamy pewien nieznaczny postęp w likwidacji „kopciuchów”, ale istnieje realna groźba, że ten proces zostanie zatrzymany, a nawet odwrócony – ostrzega Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego - Programy dotacyjne do wymiany kotłów nie będą skuteczne, jeśli nie będzie towarzyszyć im konsekwentna polityka antysmogowa. Niestety w ostatnim czasie obserwujemy luzowanie przepisów w obszarze ochrony powietrza: dopuszczanie do sprzedaży najgorszej jakości węgla czy luzowanie uchwał antysmogowych w niektórych województwach. Rezultaty tej polityki widać na instalacjach z płucami, które w tym roku odwiedziły polskie miejscowości.

Śląskie nie luzuje antysmogowych regulacji

O rozmontowywaniu uchwały antysmogowej nie ma mowy w woj. śląskim. Władze regionu chcą, by Śląsk był liderem walki o czyste powietrze. Samorządy, którym nie zabrakło odwagi i zdecydowania w egzekwowaniu antysmogowych przepisów zaczynają zbierać owoce swoich działań. Wyraźnie widać to w Rybniku, który jeszcze parę lat temu otwierał niechlubne rankingi zanieczyszczeń. - Mieszkańcy miasta złożyli ponad 5000 wniosków o dotację do Programu "Czyste Powietrze" - najwięcej w całej Polsce, pozbywają się starych kotłów na węgiel, a to przekłada się na poprawę jakości powietrza. Do niedawna ponad 100 dni smogowych rocznie było rybnicką normą. W zeszłym roku takich dni było w mieście 44. To nadal zbyt dużo, ale postęp jest ogromny - mówi Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w woj. śląskim.

Poprawę widać także na mechanicznych płucach, które w tym sezonie grzewczym odwiedziły m.in. Czerwionkę-Leszczyny, Sosnowiec, Częstochowę, Radlin, Gierałtowice, Olzę, Mysłowice, Wielowieś i Łękawicę. - Różnica była wyjątkowo dobrze widoczną w Gierałtowicach, gdzie płuca gościły i w tym roku, i dwa lata temu. Od czasu pierwszej wizyty wiele kotłów zostało wymienionych i już tylko 24% źródeł ciepła w gminie to kopciuchy, chociaż jeszcze niedawno stanowiły większość. To rezultat wspólnych działań aktywistów i samorządu - mówi Wojciech Szczypka z Gierałtowickiego Alarmu Smogowego.

O trzy miliony kopciuchów za dużo

Polski Alarm Smogowy przypomina, że w Polsce wykorzystywanych jest wciąż około 3 milionów tzw. “kopciuchów” - przestarzałych kotłów na węgiel i drewno. To one stanowią główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza w pyłem czy rakotwórczym benzo[a]pirenem. - Wymiana tego typu urządzeń na nowoczesne ogrzewanie, wraz z inwestycjami poprawiającymi efektywność energetyczną domów rozwiąże nie tylko problem fatalnej jakości powietrza w Polsce, ale również przyniesie realne korzyści gospodarstwom domowym w postaci niższych rachunków za ogrzewanie - dodaje Guła. PAS namawia właścicieli domów jednorodzinnych ogrzewanych “kopciuchami” do skorzystania z programu Czyste Powietrze, dzięki któremu można pozyskać dotacje do 66, 99 lub 135 tysięcy zł, w zależności od poziomu zarobków.

Kampania „Zobacz czym oddychasz” jest realizowana w ramach projektu LIFE-IP MALOPOLSKA/LIFE14 IPE PL021 współfinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz we współpracy ze Stowarzyszeniem Program Czysta Polska. Wsparcia finansowego kampanii udzielili: Allegro.pl oraz Fundacja Better Future. Kampania została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Śląskiego, Pana Jakuba Chełstowskiego. Kampania otrzymała wsparcie Screen Network, dzięki któremu pojawi się na ekranach cyfrowych tej firmy.