Rybnik nie marnuje jedzenia i dostał za to nagrodę

Miasto docenione zostało przede wszystkim za projekt Edukacja Zero Waste - StratKIT+. Projekt ten, odpowiadający na problem marnowania żywności i nieefektywnego gospodarowania zasobami, ma 5 filarów:

Wspólny Stół, którego działalność skierowana jest do osób w kryzysie bezdomności, energetycznym, uchodźców, ubogich i samotnych. W miejscu tym pracownicy i wolontariusze, a także osoby korzystające z pomocy przygotowują posiłki z nadwyżek żywności, przekazywanych przez rybnickie sklepy (za pośrednictwem lokalnych organizacji pozarządowych). Żywność z krótkim terminem przydatności do spożycia jest przetwarzana i serwowana osobom potrzebującym (średnio 50 osób dziennie), nadwyżki są zamrażane i/lub przekazywane do 4 lodówek społecznych - jadłodzielni działających w Rybniku 24h/dobę. Osoby w kryzysie bezdomności mogą też w tym miejscu przygotować posiłek z produktów otrzymanych z programu FEAD, które wcześniej często były wyrzucane i marnowane (bezdomni nie mieli ich gdzie przetworzyć).

Warsztat gastronomiczny Rybnickiego Centrum Edukacji Zawodowej, gdzie 50 uczniów szkoły branżowej, kształcący się w zawodach kucharz i technik żywienia, na zajęciach praktycznej nauki zawodu gotuje tylko i wyłącznie z nadwyżek żywności odbieranej ze sklepów. Tygodniowo przygotowywanych jest w ten sposób 100 trzydaniowych posiłków, które następnie przekazywane są do Wspólnego Stołu i lodówek społecznych. Miesięcznie ratowanych przed zmarnowaniem jest 700 kg produktów spożywczych!

Akcja "Krauza smakowitości" zapoczątkowana przez Fundacja DOBROstka: rybnickie placówki oświatowe oraz restauratorzy przekazują nadwyżki czystej żywności, głównie zup, w wielorazowych słoikach do lodówek społecznych.

Ogólnomiejska akcja "Uwolnij krauzy z piwnicy": mieszkańcy zachęcani są do zbierania słoików; te zaś używane są do serwowania posiłków przygotowanych we Wspólnym Stole lub warsztacie gastronomicznym, poprzez lodówki społeczne, osobom w kryzysie.

Kampania skierowana do mieszkańców, dotycząca niemarnowania żywności

Rybnik otrzymał statuetkę Eco-Miasto po raz trzeci z rzędu. W 2023 r. - w kategorii Zrównoważona Mobilność, zaś dwa lata temu - również za Gospodarkę obiegu Zamkniętego.

Nagrodę dla miasta odebrała koordynatorka projektu StratKIT+ Monika Kubisz:

- Rybnicki projekt nie tylko pomaga zapewnić pożywienie tym, którzy sami nie są w stanie tego zrobić, ale także pozytywnie wpływa na planetę. Do profesjonalnego przygotowania i serwowania posiłków publicznych niezbędny jest szeroki zakres zasobów i materiałów. Począwszy od wody i energii potrzebnych do gotowania, poprzez detergenty, folię spożywczą, serwetki, naczynia, sztućce, itp. Stosowanie tych materiałów zawsze ma swoją cenę ekonomiczną i środowiskową. Zasada „osiągnij więcej, używając mniej” stanowi punkt wyjścia dla projektu Edukacja Zero Waste - mówi pracownica rybnickiego magistratu.

Z kolei Dyrektor Centrum Zrównoważonej Gospodarki Miejskiej, Sylwia Brzezicka-Tesarczyk, dodaje: - Projekt oparto na założeniu, iż równoważone systemy żywnościowe są istotną częścią odpornych społeczeństw. Dzięki lepszemu wykorzystaniu dostępnych zasobów, ograniczeniu procedur zużywających zasoby, innowacyjne myślenie i zmianie przyzwyczajeń posiłki publiczne stały się w Rybniku doskonałą wizytówką Gospodarki Obiegu Zamkniętego i efektywnego wykorzystania zasobów.

Organizowany po raz 11 konkurs Eco-Miasto był częścią programu "W kierunku miejskiej rezyliencji". Jury nagrodziło przede wszystkim takie rozwiązania, w których społeczne i ekologiczne systemy są ze sobą silnie powiązane, a ludzie i przyroda współdziałają w obliczu zmian i adaptują się do zewnętrznych wyzwań. Nagrodzono w sumie 8 projektów w 5 kategoriach i 2 grupach konkursowych. W ramach programu, 24 października 2024 r. odbyły się w Warszawie: konferencja w Centrum Nauki Kopernik i uroczysta gala konkursu.

Organizatorami programu Eco-Miasto są UNEP/GRID-Warszawa i Ambasada Francji w Polsce.