Koniec i początek. Rok 1945 na Górnym Śląsku - wystawa w Sejmie

Tragedia Górnośląska to tragiczny okres w dziejach regionu, zapoczątkowany w 1945 roku wkroczeniem na teren Górnego Śląska armii sowieckiej. Aż do roku 1948 był to czas działań zbrodniczych wobec cywilnych mieszkańców - towarzyszyły mu wzmożone aresztowania i internowania, masowe mordy, gwałty i grabieże, jak i wywózki rodzimych mieszkańców Śląska do przymusowej pracy na terenie Związku Radzieckiego. Choć zrealizowano plan wysiedleń oraz zwolniono ostatnich więźniów z obozów będących pod zarządem radzieckim i wydarzenia Tragedii Górnośląskiej dobiegły końca, prawda o nich nadal była systematycznie skrywana i wymazywana przez władze komunistyczne - obecnie liczba bezpośrednich ofiar Tragedii jest w związku z tym bardzo trudna do zweryfikowania.
 
- To czarna karta w historii regionu, zapisana znakami przemocy i terroru. Dziś to także symbol walki o pamięć, która tkwi w doświadczeniu rodzin i sygnał o potrzebie przywrócenia refleksji nad złożonością i dramatyzmem historii Śląska - powiedział poseł Marek Krząkała. Dla wielu śląskich rodzin - chociaż trudno to sobie wyobrazić - powojenny czas był trudniejszy i bardziej dramatyczny niż sama wojna. Dziś możemy głośno, otwarcie       i bez skrępowania mówić o zbrodni, jaką na Ślązakach dokonali sowieci i o wszystkich bezimiennych ofiarach tej Tragedii. Ich krzywda nigdy nie zostanie zapomniana - dodał poseł Krząkała.

Nad wystawą patronat objął marszałek Sejmu Radosław Sikorski. 
- Ta wystawa ma uświadomić wszystkim, jaka jest prawda o tamtych tragicznych dniach. Górny Śląsk potraktowany został jak terytorium podbite, a najbardziej podczas tych działań ucierpiała ludność cywilna - powiedział marszałek.

Zdaniem prof. Ryszarda Kaczmarka z Uniwersytetu Śląskiego „Mamy narrację ogólnopolską z podręczników i programów nauczania, która jest sprzeczna z narracją regionalną zupełnie inaczej oceniającą rok 1945. Z pierwszej perspektywy to klęska Niemiec i koniec okupacji, z drugiej to prześladowania, wywózki, niewolnicza praca”.

W związku z wystawą w Sali Kolumnowej Sejmu odbyła się także konferencja naukowa, podczas której poruszone zostały tematy dotyczące m.in.:  polityki wobec Niemców na Górnym Śląsku, deportacji z dawnych Prus Wschodnich oraz możliwości ukarania sprawców i zadośćuczynienia ofiarom zbrodni na Górnym Śląsku w 1945 r. Ważnym elementem spotkania był głos historyków, którzy omówili przyczyny i skutki wydarzeń, jakie miały miejsce w 1945 r. 

Organizatorem wystawy jest Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych.