Niska emisja – węgiel tak, smog nie

Konferencja została zorganizowana wspólnie przez Miasto Rybnik, Główny Instytut Górnictwa, Politechnikę Śląską – Centrum Kształcenia inżynierów, Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Sekcję Ekonomiki i Organizacji Górnictwa Komitetu Górnictwa Polskiej Akademii Nauk.

Honorowy patronat nad przedsięwzięciem objął Ksiądz Arcybiskup dr Wiktor Skworc, Metropolita Katowicki. Słowo do uczestników spotkania w jego imieniu wygłosił ksiądz dziekan dr Grzegorz Olszowski, proboszcz parafii św. Antoniego w Rybniku.

W obliczu degradacji środowiska naturalnego papież Franciszek w encyklice Laudato si, zaprosił nas wszystkich do dialogu dotyczącego naszego wspólnego domu, którym jest ziemia (por. LS 3). Dzisiejsza konferencja poszerza wspomniany dialog, z którego z pewnością wyniknie dobro, które stanie się udziałem nas wszystkich. Papież Franciszek w przywołanej encyklice wyjaśnia, że „wszystko jest ze sobą powiązane. Konieczne jest połączenie troski o środowisko ze szczerą miłością do człowieka i z ciągłym zaangażowaniem wobec problemów społeczeństwa” (LS 91) dlatego możemy dziś głośno mówić: węgiel – tak! ale smog – nie! Dzisiejsza konferencja to zatem kolejna wspólnotowa mobilizacja, aby czynić ekologiczny rachunek sumienia – wskazywał w swoim liście Arcybiskup dr Wiktor Skworc, Metropolita Katowicki.

Wymiana dobrych praktyk i wiedzy w zakresie działań podejmowanych na rzecz walki z niską emisją oraz rozwijanie współpracy wielu środowisk w obszarze walki z niską emisją to główne założenia konferencji, która dofinansowana została z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Konferencja adresowana była do szerokiego grona odbiorców, m.in. parlamentarzystów, samorządowców, przedstawicieli instytucji i organizacji ekologicznych, firm z branży górniczej i energetycznej oraz wszystkich zainteresowanych tematem poprawy jakości powietrza.

W spotkaniu uczestniczył Marszałek Województwa Śląskiego, Wojciech Saługa, który podkreślał, że za stan powietrza odpowiedzialni jesteśmy wszyscy i wszyscy musimy podjąć wysiłek na rzecz poprawy jego jakości. Konieczne jest przy tym prowadzanie działań edukacyjnych, rozwijanie myśli naukowej i technologicznej, tak by móc wykorzystywać węgiel w sposób pozwalający na zachowanie dobrej jakości powietrza.

Konferencja była m.in. okazją do oceny skutków wejścia w życie uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego, dokonania diagnozy stanu środowiska atmosferycznego regionu oraz dyskusji na temat skutków zdrowotnych wynikających z zanieczyszczenia powietrza.

Prelegentem spotkania był m.in. prezydent Rybnika, Piotr Kuczera, który wskazywał na doświadczenia miasta w walce ze smogiem w kontekście obowiązującej od września ubiegłego roku uchwały antysmogowej. Rybnik coraz skuteczniej walczy z niską emisją. Jednym z efektów uchwały antysmogowej jest wzrost świadomości mieszkańców i dążenie do zmiany. Coraz większe jest zainteresowanie dotacjami na realizację ekoinwestycji. Jako miasto mamy plan, będziemy poszukiwać funduszy zewnętrznych, bazować na wkładzie własnym. Liczymy też na pozytywne rozwiązania prawne, twórcze propozycje rządowe, które pozwolą jeszcze lepiej walczyć ze smogiem – zaznaczał prezydent Rybnika Piotr Kuczera.

Na temat uchwały antysmogowej mówił też m.in. Łukasz Tekeli, Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego: Uchwała ta jest aktem prawa miejscowego, do którego wszyscy musimy się stosować, mam nadzieję, że zaczynamy to rozumieć. Widzę tę uchwałę w kolorowych barwach, pod warunkiem, że nam wszystkim będzie się chciało realizować jej zapisy oraz wdrażać dobre praktyki – podkreślał Łukasz Tekeli.

Prelegentami spotkania byli także m.in. prof. dr hab. inż. Stanisław Prusek – Naczelny Dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa, dr Zygmunt Łukaszczyk – Dyrektor Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej, Andrzej Pilot – Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, dr Tadeusz Sadowski – Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska a także przedstawiciele Politechniki Śląskiej, Głównego Instytutu Górnictwa czy Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla.

Z prelekcją wystąpiła też dr n. med. Katarzyna Musioł – Ordynator Oddziału Pediatrycznego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 SPZOZ w Rybniku, która wskazywała m.in. na korelacje pomiędzy smogiem a nowotworami mózgu u dzieci oraz inne poważne konsekwencje: Dzieci są szczególnie podatne na skutki smogu. Zanieczyszczenie powietrza może wyzwalać miejscowe stany zapalne – nieżyt błony śluzowej nosa, gardła, zatok, uszu, krtani, tchawicy, oskrzeli płuc. Osłabienie układu immunologicznego, zaostrzenie chorób alergicznych to kolejne skutki. Zanieczyszczenie powietrza wpływa też na rozwój dzieci, m.in. na problemy z pamięcią i koncentracją, wyższy poziom niepokoju, stany depresyjne, deficyty koncentracji i uwagi oraz nadpobudliwość – podkreślała dr Katarzyna Musioł.

Swoją wiedzą o smogu podzieliły się też dzieci uczęszczające do Rybnickiego Uniwersytetu Dziecięcego. Na konferencji uwaga poświęcona została ponadto kwestiom poprawy efektywności energetycznej sektora komunalnego oraz monitoringu środowiska z wykorzystaniem innowacyjnych technik i rozwiązań. Konferencji towarzyszył pokaz Ekopatrolu GIG-u ze specjalistycznym wyposażeniem do pomiaru zanieczyszczeń powietrza. Na zestaw badawczy Eko Patrolu GIG składa się samochód elektryczny wyposażony w stację meteo i platformy pomiarowe – dron z autorskimi czujnikami GIG. Metoda pomiaru pozwala m.in. na ocenę gęstości zapylenia i rozkładu granulometrycznego pyłów takich jak PM1, PM2.5 i PM10. Urządzenie, pobierając próbkę dymu z komina, natychmiast bada jej skład. Za pomocą specjalnego oprogramowania dane trafiają do operatora i są zapisywane w bazie. Zgromadzone dane opracowywane są następnie w formie raportu z przeprowadzonych badań i analiz wraz z ich interpretacją i wizualizacją – wyjaśnia prof. dr hab. inż. Stanisław Prusek – Naczelny Dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa.

W podsumowaniu konferencji podkreślano, że poprawa jakości powietrza jest możliwa, ale wymaga zaangażowania i współpracy wielu środowisk, przede wszystkim zaś wprowadzenia ogólnokrajowych norm jakości spalanych paliw i systemu dotacji dla osób chcących unowocześnić system ogrzewania. Zwracano uwagę na fakt, by węgiel był paliwem przeznaczanym głównie do spalania w specjalnych instalacjach, zasilających miejski system ciepłowniczy, a nie w indywidualnych kotłowniach. Wskazywano też na konieczność obniżenia cen energii eklektycznej czy paliw ekologicznych – np. gazu, oleju opałowego oraz wprowadzenie ogólnokrajowych przepisów umożliwiających kontrolę spalanych paliw stałych oraz emisji pyłów z kominów i stosowanych urządzeń grzewczych w sektorze komunalno-bytowym.

fot. L. Tyl (rybnik.eu)